Merkez Bankası, üç aylık Enflasyon Raporu’nda ya da ekonomi yönetiminin Orta Vadeli Programlarında, vatandaşların ve şirketlerin geleceği görebilmesi için yıl sonu dolarlarıyla ilgili iddialarda bulunuyor. Son yıllarda yapılan öngörüler, hesaplamaların bir ölçüde sorgulanmasına neden oldu. Öte yandan son faiz kararı ve açıklanan OVP ile yabancı kuruluşlar da faiz ve döviz beklentilerini güncelledi. Bakalım hangisi gerçekleşti, hangisi gerçekçi.
Orta Vadeli Programlar, kısaca OVP, beklentilerin bir yansıması olarak çok konuşuluyor ve analiz ediliyor. TCMB beklentileriyle karşılaştırılıp gerçekleşme durumuna bakılıyor.
OVP’lerde yapılan tahminlerin ne kadar tutarlı olduğu ekonomideki gelişmeler açısından önem taşıyor.
Ekonomimdeki Beklentiler için ‘Eski OVP’ler hükümetin aynasıdır; Ama gelin yenisine bakalım!’ Alaattin Aktaş başlıklı resimlerini kullandık.
O halde önce dolar/TL cinsinden gerçekleşmelere bakalım.
-
2015’te iddia 2,29 iken gerçek oran 2,72 oldu.
-
2016 yılında varsayım 2,37 iken gerçekleşen oran 3,02 oldu.
-
2017 yılında tahmin 2,44 iken gerçek oran 3,65 oldu.
-
2018’de iddia 3,24 iken gerçek oran 4,81 oldu.
-
2019 yılında varsayım 3,38 iken gerçekleşen oran 5,67 oldu.
-
2020 yılında iddia 4,02 iken gerçek oran 7,01 oldu.
-
2021 yılında tahmin 6,20 iken gerçek oran 8,80 oldu.
-
2022’de iddia 6,74 iken gerçek oran 16,56 oldu.
-
2023’te talep 8,02 olacakken TCMB’nin talebi şu anda 23,88.
Enflasyonda durum nedir?
-
2015 yılında varsayım yüzde 6,30 iken gerçekleşen oran yüzde 8,81 oldu.
-
2016’da talep yüzde 7,50 iken gerçek oran yüzde 8,53 oldu.
-
2017 yılında tahmin yüzde 6,50 iken gerçekleşen oran yüzde 11,92 oldu.
-
2018 yılında tahmin yüzde 7,00 iken gerçekleşen oran yüzde 20,30 oldu.
-
2019 yılında talep %15,90 iken gerçek oran %11,84 oldu.
-
2020 yılında varsayım yüzde 8,50 iken fiili oran yüzde 14,60 oldu.
-
2021 yılında varsayım yüzde 8,00 iken fiili oran yüzde 36,08 oldu.
-
2022 yılında tahmin yüzde 9,80 iken gerçek oran yüzde 64,27 oldu.
-
2023 yılı tahmini yüzde 24,90 iken TCMB’nin beklentisi şu anda yüzde 65,00.
Yabancı kurumların beklentilerini konuşalım! Bakalım faizlerde ve dolarda kim ne bekliyor: Goldman Sachs’la başlayalım.
Son toplantıdaki faiz artışını ‘beklenenin çok üzerinde’ olarak yorumlarken, bu haberi sıkılaştırmanın devam etme ihtimalini artırdığı ve ekonomistlerimizin politika faizinin yıl sonuna kadar %40’a ulaşmasını beklediği şeklinde yorumluyor.
Seçim öncesinde yüzde 40 olan 2023 sonu enflasyon tahminlerinin artık yıllık yüzde 70 olduğunu belirtti. Artan bu enflasyon farkının yansıtılabilmesi için dolar/TL kurunda kademeli bir nominal artışın gerekli olduğu düşünülmektedir.
Morgan Stanley, önce “TCMB yüzde 30’a beklediğimizden daha erken faize ulaşabilir” dedi, ardından OVP’nin ardından faiz beklentilerini yükseltti.
Morgan Stanley ekonomistleri, ikinci çeyrekteki güçlü büyüme ve enflasyon verileri ile devam eden yüksek dış ticaret açığı verilerinin ardından faiz oranı varsayımlarında yukarı yönlü risklerin bulunduğunu belirtti. Yıl sonu TÜFE iddiasını yüzde 62’den yüzde 66’ya revize eden kurum, Mayıs 2024’ü enflasyonda zirve noktası olarak gördü ve varsayımını yüzde 68’den yüzde 72’ye çıkardı. Ayrıca OVP değerlendirmesinde siyasi faiz beklentisini 5 puan artırarak yüzde 30’dan yüzde 35’e çıkardı.
Barclays, TCMB politika faizinin yıl sonunda yüzde 35, 2024’te ise yüzde 40 olmasını bekliyor.
Barclays dolar/TL, euro/TL ve politika faizi tahminlerini açıkladı. Türk otoritelerinin cari açığı kapatmaya odaklandığını belirten Barclays, TL’nin değer kaybetmesine izin verilmesini beklediklerini ifade etti.
TCMB’nin siyasi faiz oranının TL üzerindeki baskıyı bir ölçüde sınırlayacağını öngören Barclays, siyasi faiz oranının yıl sonunda yüzde 35, 2024’te ise yüzde 40 olacağını öngördü. Barclays ayrıca USDTRY bahislerine yönelik risklerin de altını çizdi. Dolarizasyon baskıları yeniden gelişirse yükselişe geçebilir.
Banka, USDTRY’nin 2023 sonunda 29,00, Mart 2024’te 32,00, Haziran 2024’te 35,00 ve Eylül 2024’te 39,00 seviyesine yükselmesini bekliyor.
EURTRY için 2023 sonu tahminini 31,32 olarak ortaya koyan Barclay, euronun 2024 yılı Mart, Haziran ve Eylül aylarında 34,56, 38,15 ve 42,90 olacağını öngördü.
JPMorgan, Türk Lirası’nda “sınırlı hacimli” uzun pozisyon önerdi.
Para politikasında beklentileri aşan sıkılaştırma ve OVP’nin enflasyonla mücadeleye ilişkin kararlı mesajları sonrasında JPMorgan, yabancı kuruluşların olumlu yorumlarına bir yenisini daha ekledi.
JPMorgan, Türk Lirası’nda sınırlı hacimli uzun pozisyon önerirken, aralarında Anezka Christovova’nın da bulunduğu JPMorgan analistleri notlarında, Dolar/TL satım farklarına göre önerdikleri cari lira iyimser pozisyonuna “küçük boyutlu” lira uzun pozisyonu eklediklerini belirttiler. .
